Mezopotamya Herbaryumu
Mezopotamya Herbaryumu
Mezopotamya Herbaryumu, eğreltiler, kozalaklı ve çiçekli bitki örneklerini içeren yerel bir herbaryumdur ve büyük çoğunluğu Güneydoğu ve Doğu Anadolu bitkilerinden oluşmuş yerel bir koleksiyona sahiptir. Herbaryumda mevcut örneklerin bir kısmı dijital ortama aktarılmış, örneklere ve kayıtlara erişim için dijital katalog oluşturulmuştur. Dijital Bitki Kütüphanesine olarak da tanımlanan herbaryumumuza www.mezopotamyaherbaryumu.com adresi üzerinden dijital kataloğa erişim sağlanabilir.
UNDP GEF SGP Türkiye tarafından desteklenen, Yeni Yaşam Derneği tarafından yürütülen Mezopotamya Herbaryumu Projesinde, Mezopotamya havzasında ve Karacadağ bozkırlarındaki biyoçeşitlilik başta olmak üzere bölgemizin bitki biyoçeşitlilğine dikkat çekerek, koruma ve kollama dengesi için farkındalık oluşturmak amacıyla çalışmalar hayata geçirilmiştir. Avrupa Biyoçeşitlilik Networkü olan EUROPABON’a üye olan Yeni Yaşam Derneği, yerelde biyoçeşitliliğin korunması için ekoloji ile ilgili farkındalık çalışmalarındaki ilk proje olan Mezopotamya Herbaryumu aynı zamanda ilk yerel dijital bitki kütüphanesini kullanıcıların hizmetine sunmaktan memnuniyet duyar.
Proje kapsamında “Yerel Bitki Gastronomisi Rehberi” ile “Yerel Endemik Bitkiler Rehberi” kitapçık olarak yayınlanacaktır.
Vizyonumuz: Yerelde Biyoçeşitlilik Bilgi Merkezi olmak
Misyonumuz: Biyoçeşitliliği Korumak ve İklim Değişikliğine Karşı Mücadele Etmek
Herbaryum Nedir?
Herbaryum, bilimsel araştırma ve eğitim amaçlı, öğrencilere, araştırmacılara ve topluma hızlı erişim sağlamak için uygun şekilde depolanmış, veri tabanına alınmış ve sistematik olarak düzenlenmiş, korunmuş bitki örnekleri koleksiyonudur. Bitki örnekleri doğadan toplandığında; bu örnekleri tanımlamak, bir türün diğerinden nasıl farklı olduğunu veya bir örneğin bilim için yeni bir türü temsil edip etmediğini belirlemek için Floralar ve Herbaryumlar’dan yararlanılır.
Herbaryumlar, bitkiyi tanımak, nerede ve ne zaman yetiştiği hakkında bilgi sahibi olmak, taksonomik araştırmalar yapabilmek, biyolojik zenginliği gözler önüne sermek, toplumun doğaya ve canlılara olan ilgisinin arttırılması sağlamak gibi temel işlevleri olan küresel laboratuvarlardır.
Herbaryumda bitki örnekleri familyasına ve cinsine göre düzenlenir ve alfabetik olarak kapalı dolaplarda muhafaza edilir. Herbaryumlarda bitki örneklerinin saklanması ve uzun yıllar korunmasını sağlanarak, biyolojik mirasın sergilenmesi ve gelecek kuşaklara iletilmesi sağlanmış olur.
Örnekler, akrabalık ilişkileri ve evrimsel süreçlerin moleküler düzeyde incelenmesinde kullanılabilir. Ayrıca bilimsel gözlemleri doğrulamak için belge görevi görürler. Bu nedenle Herbaryum, muazzam pratik kullanıma ve bilim için temel öneme sahiptir. Herbaryum, esasen, zaman içinde kaybolacak bilgileri içeren tarihi bitki kayıtlarına ev sahipliği yapar. Tüm numunelerin kontaminasyondan uzak tutulması, yönergelere göre ve sistematik olarak saklanması, bozulmamış durumda kalmasını sağlamak önemlidir. Koleksiyonlar yeri doldurulamaz doğası nedeniyle, numunelerde meydana gelebilecek herhangi bir kayıp veya hasar felaket olacaktır. Herbaryum, bir araştırmacının yeni bir türü tanımlarken açıklamalarına dayandığı tip örnekleri içerir. Bu nedenle, örneklerin zarar görmesi sadece müze koleksiyonları üzerinde değil, bir bütün olarak bilim ve taksonomi üzerinde de büyük yıkıcı etkilere sahiptir.
Prof. Dr. A. Selçuk Ertekin
1962 yılında Diyarbakır’da doğdu. 1983 yılında Dicle Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümünden mezun oldu. 1984yılında aynı bölümde Araştırma Görevlisi olarak çalışmaya başladı. 1986 yılında Yüksek Lisansını, 1991 yılında Doktorasını Sistematik Botanik alanında tamamladı.
1999 yılında Botanik alanında Doçent unvanını aldı. 2005 yılında aynı Üniversitede Profesör kadrosuna atandı. 2005-2007 tarihleri arasında Siirt Eğitim Fakültesi Dekan vekili, 2010-2017 tarihleri arasında Biyoloji Fen Fakültesi Bölüm Başkanı olarak görev yaptı. 2017 yılında Dicle Üniversitesinden ayrıldı.
Prof. Dr. A. Selçuk Ertekin 1984 yılından itibaren Güneydoğu ve Doğu Anadolu Bitkileri üzerine çalışmaktadır. Ulusal ve uluslararası birçok projede yürütücü ve araştırmacı olarak görev almıştır. Botanik alanında yayınlaşmış çok sayıda bilimsel makale, kitap ve bildirisi vardır.
Mezopotamya Herbaryumu Projesi Prof. Dr. A. Selçuk Ertekin’in 30 yıllık büyük emeklerle, dağ, bayır ve kırlardan arazi çalışmaları çerçevesinde topladığı bitkilerin bir kısmının sergilendiği açık bir bitki koleksiyonu kütüphanesidir.
Dijital Kataloğumuza ve Herbaryumda dijitalleştirilen bitki örneklerine https://www.mezopotamyaherbaryumu.com üzerinden erişim sağlanabilir.